Τα τηγανέλαια και η διαχείρισή τους
Τα τηγανέλαια αποτελούν ένα ρύπο που αν διατεθεί με ακατάλληλο τρόπο για παράδειγμα αν πορρίπτονται στην αποχέτευση), προκαλεί σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις
στο αποχετευτικό δίκτυο,
- στις εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων,
- στους χώρους απόθεσης απορριμμάτων και κυρίως
- στους τελικούς υδάτινους αποδέκτες (ποτάμια, λίμνες, θάλασσα, υπόγεια νερά) και
- το έδαφος.
Αν όμως το τηγανέλαιο συλλεχθεί και ανακυκλωθεί, μπορεί να παραχθεί σχεδόν ίση ποσότητα βιοκαυσίμου, το οποίο μπορεί να αντικαταστήσει ένα συμβατικό καύσιμο, όπως π.χ. το πετρέλαιο, σε χρήσεις όπως η θέρμανση και η κίνηση.
Τι κάνω το μεταχειρισμένο λάδι που δεν χρειάζομαι ή για οποιοδήποτε λόγο θέλω να πετάξω;
α. Το πετάω στον νεροχύτη. Είναι κακό;
Τα λάδια που πετάμε στον νεροχύτη μας, δηλαδή στην αποχέτευση, καταλήγουν στη μονάδα επεξεργασίας υγρών αστικών αποβλήτων που συνήθως περιλαμβάνει βιολογικό καθαρισμό των αποβλήτων.
Η λειτουργία μίας μονάδας βιολογικής επεξεργασίας οικιακών λυμάτων βασίζεται στη δράση μιας ποικιλίας μικροοργανισμών (βακτηρίων) που αποικοδομούν τη νεκρή οργανική ύλη. Οι μικροοργανισμοί αυτοί μέσα στη μονάδα, αναπτύσσουν αποικίες σε ειδικά διαμορφωμένες επιφάνειες. Για να αναπτυχθούν και να πολλαπλασιαστούν χρειάζονται θρεπτικά υλικά. Στην περίπτωση των μικροοργανισμών που χρησιμοποιούνται για να καθαριστούν τα αστικά λύματα, η τροφή τους είναι τα ίδια τα λύματα. Οι μικροοργανισμοί αυτοί, ως ζωντανοί οργανισμοί, χρειάζονται οξυγόνο για να αναπτυχθούν. Αν τα λάδια που εμείς με μεγάλη ευκολία πετάξαμε στην αποχέτευση, καταλήξουν στη μονάδα επεξεργασίας λυμάτων, δημιουργούν ένα «φιλμ» στην επιφάνεια του νερού που δεν επιτρέπει την οξυγόνωση των μικροοργανισμών, με αποτέλεσμα το θάνατό τους. Και αυτό θα το καταλάβετε αν θυνηθείτε ότι το λάδι είναι πιο ελαφρύ από το νερό και μένει στην επιφάνεια. (πχ. Η χρήση του στο καντηλάκι)
Παρόμοιες επιπτώσεις έχουν τα λάδια που καταλήγουν απευθείας σε φυσικά οικοσυστήματα π.χ. λίμνες, θάλασσες.
Ακόμη πρέπει να ξέρουμε ότι μεγάλο ποσοστό των προβλημάτων των αποχετεύσεων (π.χ. φράξιμο) τόσο στα σπίτια μας όσο και στο δίκτυο της πόλης, οφείλεται στα χρησιμοποιημένα βρώσιμα λάδια και λίπη. Τόσο εμείς οι καταναλωτές όσο και η εταιρεία αποχέτευσης που διαχειρίζεται το δίκτυο αποχέτευσης ξοδεύει χιλιάδες ευρώ κάθε χρόνο για τον καθαρισμό των αποχετεύσεων.
β. Το μαζεύω το βάζω σε ένα δοχείο και μετά το πετάω στα σκουπίδια
Αν και ως λύση είναι ελαφρώς καλύτερη από το να το πετάξω στην αποχέτευση, το δοχείο θα καταλήξει σε κάποιον ΧΥΤΑ όπου κάποια στιγμή θα ελευθερώσει το περιεχόμενο του. Το μεταχειρισμένο λάδι τότε θα καταλήξει στη μονάδα επεξεργασίας των στραγγιδίων του με επιπτώσεις παρόμοιες με αυτές της προηγούμενης περίπτωσης. Αν μάλιστα τα σκουπίδια πεταχτούν σε κάποια χωματερή, το λάδι θα καταλήξει στον υδροφόρο ορίζοντα ρυπαίνοντας τα υπόγεια νερά, ενώ και τα σκουπίδια θα είναι πιο εύφλεκτα.
Τι θα μπορούσα να κάνω λοιπόν;
Να συλλέγω τα χρησιμοποιημένα μαγειρικά λάδια και να τα δίνω για ανακύκλωση.
Γιατί να ανακυκλώνω τα χρησιμοποιημένα μαγειρικά λάδια;
Για να προστατεύσω το ήδη επιβαρυμένο περιβάλλον. Αν δεν ανακυκλώσουμε τα χρησιμοποιημένα μαγειρικά λάδια θα καταλήξουν στις αποχετεύσεις ή στους ΧΥΤΑ και στον υδροφόρο ορίζοντα. Επιπλέον έτσι εξοικονομούμε χρήματα αφού μειώνουμε το κόστος συντήρησης των αποχετεύσεων.
Τι συμβαίνει μετά; Πως χρησιμοποιούνται τα μαγειρικά λάδια που συλλέγονται;
Τα μαγειρικά λάδια που συλλέγονται μπορούν να μετατραπούν με μία σχετικά απλή διαδικασία (μέσω της εστεροποίησης φυτικών ελαίων με αλκοόλες π.χ μεθανόλη ή με καταλυτική υδρογόνωση) σε βιοντίζελ, ένα είδος βιοκαυσίμου.
Τι είναι το βιοντίζελ;
Το βιοντίζελ είναι υγρό καύσιμο φυτικής προέλευσης που είναι εξ ορισμού ανανεώσιμο καύσιμο και παρουσιάζει διεθνώς αυξανόμενη παραγωγή και χρήση. Το βιοντίζελ έχει παραπλήσιες φυσικές ιδιότητες με το ντίζελ, οπότε μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε μόνο του είτε σε ανάμειξη σε διάφορες αναλογίες με το πετρέλαιο. Είναι δηλαδή ένα καύσιμο που μπορεί να καεί σε καυστήρες για να παράγει θερμότητα για θέρμανση χώρων ή σε πετρελαιοκινητήρες για να κινήσει οχήματα.
Γιατί τα βιοκαύσιμα είναι πιο φιλικά στο περιβάλλον από τα άλλα καύσιμα;
Τα βιοκαύσιμα είναι ανανεώσιμα καύσιμα και επιπλέον είναι φιλικότερα στο περιβάλλον από τα συμβατικά καύσιμα γιατί ρυπαίνουν λιγότερο την ατμόσφαιρα. Τα οφέλη από τη χρήση του βιοντίζελ είναι τα παρακάτω:
·Μείωση της εκπεμπόμενης αιθάλης.
·Μείωση του παραγόμενου διοξειδίου του θείου (η περιεκτικότητα του βιοντίζελ σε θείο είναι σημαντικά χαμηλότερη από αυτήν του συμβατικού καυσίμου, συνήθως μικρότερη από 0,002% κ.β.).
· Συνολικά μειωμένη παραγωγή διοξειδίου του άνθρακα (λόγω του ανανεώσιμου χαρακτήρα του βιοντίζελ), με συνέπεια μικρότερη επίπτωση στην υπερθέρμανση του πλανήτη.
·Μείωση ή και πλήρης κατάργηση των συμβατικών προσθέτων χημικών ενώσεων, άγνωστης συνήθως σύνθεσης, που χρησιμοποιούνται για τη μείωση κυρίως των εκπομπών της αιθάλης.
·Συμβολή στη μείωση των εισαγωγών υγρών καυσίμων και στην ενεργειακή αυτονομία της χώρας.
Πόσο βιοντίζελ παράγεται από το λάδι που ανακυκλώνω;
Η απόδοση των χρησιμοποιημένων μαγειρικών λαδιών για την παραγωγή βιοντίζελ είναι πολύ υψηλή. Από ένα λίτρο μαγειρικού λαδιού που θα ανακυκλωθεί παράγουμε σχεδόν ένα λίτρο βιοντίζελ (περίπου 0,9 λίτρα βιοντίζελ).
Ποια τα περιβαλλοντικά – κοινωνικά – οικονομικά οφέλη από την ανακύκλωση μαγειρικών ελαίων;
1. Αποφεύγονται τα μεγάλα προβλήματα που ως υγρά απόβλητα, τα λάδια αυτά, δημιουργούν όταν καταλήγουν στο αποχετευτικό δίκτυο ή στον βιολογικό καθαρισμό ή στα φυσικά υδάτινα οικοσυστήματα.
2. Επιτρέπει την παραγωγή βιοντίζελ, ενός ανανεώσιμου καυσίμου που δεν επηρεάζει την τιμή των βρώσιμων λαδιών.
3. Τα χρησιμοποιημένα μαγειρικά λάδια αποβάλλονται οριστικά από τη διατροφική αλυσίδα, δηλαδή αποφεύγεται η επαναχρησιμοποίηση τους ως βρώσιμα (διαδικασία παράνομη αφού απαγορεύεται από τη σχετική νομοθεσία) και η έμμεση επανεισαγωγή τους στη διατροφική αλυσίδα μέσω ζωοτροφών (που επίσης απαγορεύεται).
4.Μειώνουμε τον όγκο των απορριμμάτων που καταλήγουν στους Χ.Υ.Τ.Α
5. Ανακυκλώνουμε, χρησιμοποιώντας μάλιστα την καταλληλότερη μέθοδο που είναι η διαλογή στην πηγή από τον καταναλωτή
6. Εξοικονομούμε φυσικούς πόρους
7. Συμβάλουμε στην πράσινη οικονομία δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας
8. Συμμετέχουμε ενεργά στην παγκόσμια προσπάθεια για την αντιστροφή των κλιματικών αλλαγών
Ποια λάδια μπορούμε να ανακυκλώσουμε;
Οποιοδήποτε λάδι χρησιμοποιούμε στο σπίτι μας για το μαγείρεμα, το τηγάνισμα ή για τη συντήρηση τροφίμων. Δηλαδή ελαιόλαδο, πυρηνέλαιο ή σπορέλαιο (ηλιέλαιο, αραβοσιτέλαιο, βαμβακέλαιο κλπ). Προσέχουμε να μην είναι αναμεμιγμένο με άλλες ουσίες από το μαγείρεμα (π.χ. σάλτσες), τις σαλάτες, με ζωικά λίπη ή με άλλα υπολείμματα τροφών. Μαζεύουμε ακόμα και το λίγο λάδι.
Που το συλλέγουμε;
Σε ένα οποιοδήποτε πλαστικό δοχείο όπως άδειες συσκευασίες από νερό για το σίδερο ή την πρέσα. Φροντίζουμε να περάσουμε το μεταχειρισμένο λάδι από ένα στραγγιστήρι για να το απαλλάξουμε από ξένα σώματα.
Που το δίνουμε για ανακύκλωση;
Από τον Οκτώβριο 2020 στο σχολείο μας υπάρχει ειδικός χώρος-βαρελάκι, όπου μπορείτε να φέρνετε και να τοποθετούμε τα τηγανέλαια που συλλέγετε.